राज्यातील शेतकरी सध्या मोठ्या आशेने खरीप हंगाम २०२४ च्या पीक विम्याची रक्कम आणि २०२५ च्या अतिवृष्टी नुकसान भरपाईची प्रतीक्षा करत आहेत. अनेक ठिकाणी पैसे जमा होण्याची प्रक्रिया सुरू झाली असली, तरी अनेक शेतकऱ्यांच्या खात्यात अजूनही मदत पोहोचलेली नाही. या दोन्ही महत्त्वाच्या योजनांशी संबंधित सर्व ताजी आणि नेमकी माहिती खालीलप्रमाणे जाणून घ्या.
१. खरीप पीक विमा २०२४: तुमच्या खात्यात किती रक्कम जमा होणार?
खरीप हंगाम २०२४ च्या पीक विम्याचे वाटप टप्प्याटप्प्याने सुरू झाले आहे. यासंदर्भातले महत्त्वाचे तीन मुद्दे खालीलप्रमाणे आहेत:
- स्थानिक नैसर्गिक आपत्ती लाभ: ज्या शेतकऱ्यांनी ‘स्थानिक नैसर्गिक आपत्ती’ अंतर्गत विमा दावा दाखल केला होता, त्यांना मूग, उडीद आणि कापूस यांसारख्या पिकांच्या नुकसानीसाठी वैयक्तिक दाव्यांची रक्कम मिळू लागली आहे.
- उर्वरित रक्कम जमा होण्याची शक्यता: ज्या शेतकऱ्यांना सुरुवातीला ₹१००० पेक्षा कमी रक्कम मिळाली होती, त्यांना उर्वरित मदत लवकरच मिळू शकते.
- राज्य अनुदानाची (State Subsidy) प्रतीक्षा: अनेक शेतकऱ्यांच्या पीक विमा स्टेटसमध्ये अजूनही ‘State Subsidy Pending’ असे दिसत आहे. हे उत्पादन-आधारित (Yield-based) पीक विम्याच्या पूरक अनुदानाशी (Supplemental Grant) संबंधित आहे, जे राज्य सरकारकडून मिळणे अद्याप बाकी आहे. हे अनुदान मिळाल्यावर विम्याची पूर्ण रक्कम जमा होईल.
२. अतिवृष्टी नुकसान भरपाई २०२५: मदतीचे स्वरूप आणि वाटप प्रक्रिया
Anudan KYC जून ते सप्टेंबर २०२५ या कालावधीत झालेल्या मुसळधार पाऊस आणि पुराने बाधित झालेल्या शेतकऱ्यांसाठी शासनाने एक विशेष मदत पॅकेज जाहीर केले आहे.
- आपत्तीग्रस्त क्षेत्र: एकूण २५१ तालुके पूर्णपणे आणि ३१ तालुके अंशतः आपत्तीग्रस्त घोषित करण्यात आले आहेत.
- मदतीचा निकष: बाधित शेतकऱ्यांना एनडीआरएफ (NDRF) आणि एसडीआरएफ (SDRF) च्या निकषांनुसार ही मदत दिली जात आहे.
- आर्थिक मदत: ही मदत प्रति हेक्टर ₹८,५०० इतकी असून, ती जास्तीत जास्त दोन हेक्टरच्या मर्यादेत दिली जाईल. म्हणजेच, एका शेतकऱ्याला जास्तीत जास्त ₹१७,००० ची मदत मिळू शकते.
- वाटप प्रक्रिया आणि KYC: ही मदत थेट आधार-संलग्न बँक खात्यात जमा होत आहे.
- सवलत: ज्या शेतकऱ्यांची ‘अॅग्रीस्टॅक’मध्ये नोंदणी झाली आहे आणि ई-केवायसी (E-KYC) पूर्ण आहे, त्यांना या प्रक्रियेतून सूट मिळाली आहे.
- KYC बंधनकारक: ज्या शेतकऱ्यांकडे फार्मर आयडी (Farmer ID) नाही किंवा ज्यांचे क्षेत्र सामायिक आहे, त्यांना केवायसी करणे बंधनकारक आहे. ही प्रक्रिया जवळच्या ‘आपले सरकार सेवा केंद्रावर’ निःशुल्क उपलब्ध आहे.
शेतकऱ्यांसाठी ‘Actionable’ सूचना आणि पुढील कार्यवाही:
Anudan KYC मदतीपासून वंचित राहू नये म्हणून शेतकऱ्यांनी खालील बाबींची त्वरित पूर्तता करावी:
- यादी तपासा: आपल्या गावाच्या आणि तालुक्याच्या नुकसानीच्या यादीत आपले नाव आहे की नाही, याची खात्री करा.
- कागदपत्रे सादर करा: जर आपले नाव यादीत नसेल किंवा फार्मर आयडी उपलब्ध नसेल, तर तात्काळ तलाठी किंवा कृषी सहाय्यक यांच्याकडे सातबारा उतारा, बँक पासबुक आणि फार्मर आयडी (असल्यास) सादर करून केवायसी पूर्ण करा.
- ऑनलाइन स्टेटस तपासा: पीक विमा आणि नुकसान भरपाईची सध्याची स्थिती अधिकृत शासकीय पोर्टलवर तपासा.
- अफवा टाळा: पीक विमा आणि अतिवृष्टी भरपाई या दोन पूर्णपणे वेगवेगळ्या योजना आहेत आणि त्यांचे वाटप स्वतंत्रपणे केले जात आहे. कोणत्याही अफवांवर विश्वास ठेवू नका; फक्त शासकीय वेबसाइट्स आणि संबंधित अधिकाऱ्यांकडून मिळालेल्या अधिकृत माहितीवर विश्वास ठेवा.