शेतकऱ्यांसाठी सरकारी योजनांचा लाभ घेण्याची प्रक्रिया आता अधिक सुलभ, पारदर्शक आणि वेगवान होणार आहे. केंद्र आणि राज्य सरकारच्या कृषी योजनांचा फायदा घेण्यासाठी आता प्रत्येक शेतकऱ्याला ‘ॲग्रीस्टॅक फार्मर आयडी’ (AgriStack Farmer ID) तयार करणे अनिवार्य करण्यात आले आहे. हा युनिक डिजिटल ओळख क्रमांक म्हणजे भविष्यातील सर्व योजनांसाठी शेतकऱ्यांचे एकमेव आधारकार्ड असणार आहे. या एकाच आयडीमुळे योजनांचे लाभ थेट आणि गरजू शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचण्यास मोठी मदत होईल.
फार्मर आयडीची गरज काय?
Ativrushti anudan सध्या महाडीबीटी (MahaDBT) पोर्टल, प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी (PM-KISAN), पीक विमा योजना (PMFBY), तसेच अतिवृष्टी किंवा नैसर्गिक आपत्ती अनुदान अशा विविध योजनांसाठी शेतकऱ्यांना अनेक कागदपत्रे आणि अर्ज वारंवार सादर करावे लागत होते. यामुळे वेळ आणि पैसा दोन्ही खर्च होत होता.
पण आता ‘ॲग्रीस्टॅक फार्मर आयडी’मुळे ही किचकट प्रक्रिया इतिहासजमा होणार आहे. या डिजिटल ओळखपत्राच्या आधारे, शेतकऱ्यांची आधार-संलग्न माहिती आणि जमिनीचा तपशील सरकारकडे एकत्रित असेल. त्यामुळे, ज्या शेतकऱ्यांकडे हा आयडी असेल, त्यांना अतिवृष्टी अनुदानासारख्या योजनांसाठी वेगळी ‘केवायसी’ (KYC) करण्याची गरज राहणार नाही आणि अनुदान थेट त्यांच्या आधार-संलग्न बँक खात्यात जमा होईल.
‘ॲग्रीस्टॅक फार्मर आयडी’ चे महत्त्वपूर्ण फायदे
Ativrushti anudan शेतकऱ्यांचे आयुष्य सुकर करण्यासाठी आणि प्रशासनात पारदर्शकता आणण्यासाठी हा फार्मर आयडी अनेक दृष्टीने महत्त्वाचा आहे:
- योजनांसाठी ‘एकच ओळख’: सर्व शासकीय कृषी योजना आणि अनुदानासाठी यापुढे एकाच फार्मर आयडीचा वापर करता येईल. यामुळे प्रत्येक वेळी वेगवेगळी कागदपत्रे देण्याची गरज संपेल.
- थेट लाभ हस्तांतरण (DBT) सुनिश्चित: खते, बियाणे, उपकरणे आणि इतर अनुदानाची रक्कम थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात जमा होईल, ज्यामुळे गैरव्यवहार आणि मध्यस्थांची साखळी पूर्णपणे तुटून जाईल.
- कमी कागदपत्रे, जलद प्रक्रिया: एकदा फार्मर आयडी तयार झाल्यावर महाडीबीटीसारख्या पोर्टलवर अर्ज करताना ७/१२ उतारा, ८-अ किंवा आधार कार्ड यांसारखी कागदपत्रे पुन्हा अपलोड करण्याची आवश्यकता नाही. यामुळे अर्ज आणि अनुदान वितरणाची प्रक्रिया अत्यंत वेगाने पूर्ण होईल.
- आपत्कालीन मदत लवकर: नैसर्गिक आपत्तीच्या वेळी (उदा. अतिवृष्टी), या आयडीमुळे मदतीचे वितरण जलद होते आणि विलंबाशिवाय शेतकऱ्यांना तात्काळ दिलासा मिळतो.
- कर्ज प्रक्रिया सुलभ: किसान क्रेडिट कार्ड (KCC) सह इतर कृषी कर्जांसाठी अर्ज करणे सोपे होईल आणि कर्जाला लवकर मंजुरी मिळण्यास मदत होईल.
- संपूर्ण पारदर्शकता: फार्मर आयडीमुळे संपूर्ण प्रशासकीय प्रक्रियेत पारदर्शकता येते, ज्यामुळे फसवणूक आणि विवादांना आळा बसतो.
फार्मर आयडी तयार करण्याची सोपी प्रक्रिया
शेतकरी घरबसल्या केवळ ५ मिनिटांत ऑनलाइन पद्धतीने हा ‘ॲग्रीस्टॅक फार्मर आयडी’ तयार करू शकतात. तसेच, जवळच्या सामूहिक सेवा केंद्रावर (CSC) जाऊनही नोंदणी करता येते.
ऑनलाइन नोंदणीची सोपी पायऱ्या:
- अधिकृत वेबसाइटला भेट: सर्वप्रथम mhfr.agristack.gov.in या महाराष्ट्र फार्मर रजिस्ट्रीच्या अधिकृत वेबसाइटवर जा.
- नवीन खाते तयार करा: ‘शेतकरी’ (Farmer) या पर्यायावर क्लिक करून ‘नवीन खाते तयार करा’ (Create New Account) निवडा.
- आधार पडताळणी: तुमचा आधार क्रमांक टाका आणि तुमच्या आधारशी संलग्न असलेल्या मोबाईल क्रमांकावर आलेला ‘ओटीपी’ (OTP) टाकून पडताळणी पूर्ण करा.
- जमिनीची माहिती जोडा: तुमच्या जमिनीचा तपशील, जसे की जिल्हा, तालुका, गाव, खाते क्रमांक आणि गट क्रमांक काळजीपूर्वक भरा.
- अर्ज सादर करा: सर्व आवश्यक माहिती भरल्यानंतर अर्ज सादर करा. यानंतर तुम्हाला तुमचा युनिक फार्मर आयडी (Unique Farmer ID) मिळेल.
नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड
- आधार कार्डशी संलग्न असलेला मोबाईल क्रमांक
- बँक पासबुक
- जमिनीचा तपशील (७/१२ उतारा आणि ८-अ)