महाराष्ट्र शासनाची महत्त्वाकांक्षी ‘मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण’ योजना महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेचा लाभ गरजू आणि पात्र महिलांपर्यंत पारदर्शकपणे पोहोचावा यासाठी राज्य सरकारने केवायसी (KYC – Know Your Customer) प्रक्रिया अनिवार्य केली आहे. आधार कार्डावर आधारित ही केवायसी प्रक्रिया योजनेची अचूकता आणि विश्वासार्हता वाढवण्यास मदत करते.
केवायसी अनिवार्य करण्यामागील शासनाचा उद्देश
Ladki Bahin Yojana योजनेत संपूर्ण पारदर्शकता राखणे आणि अनुचित गैरव्यवहारांना आळा घालणे, हा शासनाचा मुख्य उद्देश आहे. केवायसीमुळे प्रत्येक लाभार्थी महिलेची ओळख प्रमाणित होते. मात्र, अनेक जिल्ह्यांमध्ये झालेले मोठे नुकसान आणि काही तांत्रिक अडचणींमुळे मोठ्या संख्येने महिलांना वेळेत ही प्रक्रिया पूर्ण करता आली नाही. नैसर्गिक आपत्तीमुळे बाधित झालेल्या व तांत्रिक समस्यांचा सामना करणाऱ्या महिलांना मोठा दिलासा देण्यासाठी शासनाने आता केवायसी पूर्ण करण्याची मुदत वाढवली आहे.
केवायसी मुदतवाढीचे नवीन वेळापत्रक
Ladki Bahin Yojana लाभार्थ्यांच्या सोयीसाठी शासनाने केवायसीची अंतिम मुदत वाढवली आहे.
- नवीन अंतिम तारीख: पूर्वीची २० नोव्हेंबर ही मुदत वाढवून आता ५ डिसेंबर पर्यंत करण्यात आली आहे.
- अतिरिक्त दिलासा: ज्या महिलांना अजूनही केवायसी पूर्ण करता आलेले नाही, त्यांना शासनाकडून अतिरिक्त १५ दिवसांची मुदतवाढ मिळणार आहे.
पात्रता आणि अपात्रतेचे स्पष्ट निकष
केवळ केवायसी पूर्ण करणे म्हणजे योजनेचा लाभ मिळेलच असे नाही. शासनाने अपात्रतेचे निकष स्पष्ट केले आहेत:
- ज्या कुटुंबात सरकारी कर्मचारी किंवा पेन्शनधारक सदस्य आहेत, अशा कुटुंबातील महिलांना योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
- दोनपेक्षा अधिक सरकारी योजनांचे लाभ घेणाऱ्या महिला देखील या योजनेसाठी अपात्र ठरतील.
- केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करूनही, जर महिला वरील निकषांमध्ये बसत नसतील, तर त्यांना या योजनेत समाविष्ट केले जाणार नाही. अशा अपात्र लाभार्थ्यांची यादी तयार करण्याची प्रक्रिया सुरू आहे.
महत्वाचे तांत्रिक आणि वारसा हक्काचे मुद्दे
केवायसी प्रक्रियेदरम्यान अनेक महिलांना तांत्रिक अडचणींचा सामना करावा लागत आहे. तसेच, काही प्रकरणांमध्ये मृत पती किंवा वडिलांच्या आधार कार्डाचा वापर करून केवायसी करण्याचा प्रयत्न केला जात आहे.
- आधार माहिती जुळणे आवश्यक: वारसा हक्काच्या प्रकरणात, पती किंवा वडिलांचे आधार कार्डावरील तपशील अर्जातील माहितीशी जुळणे अनिवार्य आहे. माहिती जुळत नसल्यास, ती प्रक्रिया वैध मानली जाणार नाही.
- तांत्रिक समस्यांवर उपाय: तांत्रिक अडचणींचा सामना करणाऱ्या महिलांना मदत करण्यासाठी शासन आता काही सोप्या व प्रभावी उपाययोजना लवकरच अंमलात आणण्याच्या विचारात आहे.
पुढील कार्यवाहीसाठी आवाहन
ज्या महिलांना केवायसी करताना अडचणी येत आहेत, त्यांनी त्वरित आपल्या परिसरातील अंगणवाडी सेविका किंवा पंचायत समिती कार्यालयाशी संपर्क साधावा.
