महाराष्ट्र राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी केंद्र आणि राज्य शासनाच्या वतीने कृषी क्षेत्रात क्रांती घडवण्यासाठी अनेक महत्त्वाकांक्षी योजना राबवल्या जातात. ‘प्रथम येणाऱ्यास प्रथम प्राधान्य’ (FCFS) या तत्त्वावर महाडीबीटी (MahaDBT) पोर्टलद्वारे या योजनांचा लाभ दिला जातो. अर्ज केल्यानंतर पूर्वसंमती मिळाल्यावर कागदपत्रे अपलोड करणे आणि त्यानंतर अनुदान प्राप्त करणे ही प्रक्रिया असते. मात्र, कागदपत्रांच्या पूर्ततेत होणाऱ्या चुकांमुळे अनेकदा अनुदानात अडथळे येतात.
mahadbt farmer महाडीबीटी पोर्टलवरील प्रमुख कृषी योजनांसाठी आवश्यक असणाऱ्या कागदपत्रांची अचूक माहिती आणि संभाव्य त्रुटी टाळण्यासाठी खालील सविस्तर माहिती नक्की वाचा.
१. कृषी यांत्रिकीकरण योजना (RKVY, SMAM, SAMS, MIDH)
mahadbt farmer ट्रॅक्टर आणि इतर कृषी अवजारांसाठी अनुदान मिळवताना खालील कागदपत्रे काळजीपूर्वक अपलोड करा:
| टप्पा | आवश्यक कागदपत्रे | त्रुटी टाळण्यासाठी महत्त्वाच्या सूचना |
| पूर्वसंमतीपूर्वी | १. टेस्ट रिपोर्ट (यंत्राचे चित्र आणि HP नमूद असावा) २. कोटेशन (मॉडेलचा उल्लेख आवश्यक) ३. आरसी बुक (ट्रॅक्टरवर चालणाऱ्या अवजारांसाठी) ४. ना हरकत दाखला (RC अर्जदाराच्या नावावर नसल्यास) ५. रेशनकार्डची प्रत (ना-हरकत दाखल्यासह) ६. अधिकृत विक्रेत्याचे प्रमाणपत्र (डीलर सर्टिफिकेट) ७. विहित नमुन्यातील हमीपत्र ८. आधार लिंक बँक पासबुक ९. जात प्रमाणपत्र/जात वैधता प्रमाणपत्र (लागू असल्यास) १०. स्वयंघोषणापत्र (APL असल्यास) ११. ॲफिडेविट (नावात बदल असल्यास) | कोटेशन आणि टेस्ट रिपोर्ट अर्जातील अवजार मॉडेल आणि HP शी जुळणे अनिवार्य आहे. RC बुक कुटुंबातील रेशनकार्डवरील सदस्याच्या नावावर असल्यास, ना-हरकत प्रमाणपत्र जोडावा लागतो. |
| पूर्वसंमती मिळाल्यावर | १. अधिकृत विक्रेत्याचे जीएसटी बिल २. डिलिव्हरी चलन आणि पावती ३. RTGS पावती (ऑनलाइन पेमेंटचा पुरावा) ४. बँक पासबुक/स्टेटमेंटचा पेज (खात्यातून पैसे गेल्याची एंट्री) ५. नोंद पावती (ट्रॅक्टर असल्यास परिवहन विभागाची नोंदणी पावती) ६. मृदा आरोग्य पत्रिका | खरेदी ‘महाडीबीटी फार्मर्स’ पोर्टलवर नोंदणीकृत अधिकृत विक्रेत्यांकडूनच करावी. जीएसटी बिल आणि RTGS पावतीतील रकमा जुळल्या पाहिजेत. |
२. प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना (PMKSY) – ठिबक/तुषार सिंचन
mahadbt farmer सूक्ष्म सिंचनासाठी अनुदानाकरिता खालील कागदपत्रे तयार ठेवा:
| टप्पा | आवश्यक कागदपत्रे | त्रुटी टाळण्यासाठी महत्त्वाच्या सूचना |
| पूर्वसंमतीपूर्वी | १. सूक्ष्म सिंचन प्रणालीचे कोटेशन २. विहित नमुन्यातील हमीपत्र ३. संमती पत्र (सामाईक खातेदार असल्यास) ४. स्वयंघोषणापत्र (APL असल्यास) ५. ॲफिडेविट (नावात बदल असल्यास) ६. जात प्रमाणपत्र/जात वैधता प्रमाणपत्र (लागू असल्यास) ७. आधार लिंक बँक पासबुक | सामाईक (संयुक्त) खातेदारांनी संमती पत्र अपलोड करणे आवश्यक आहे. |
| पूर्वसंमती मिळाल्यावर | १. अधिकृत विक्रेत्याचे जीएसटी बिल २. सूक्ष्म सिंचनाचा आराखडा (लेआउट प्लॅन) ३. जिल्हास्तरीय अधिकृत विक्रेता नोंदणी प्रमाणपत्र ४. RTGS पावती | विक्रेत्याचे प्रमाणपत्र जिल्हा स्तरावर नोंदणीकृत असणे महत्त्वाचे आहे. |
३. हरितगृह / शेडनेट आणि पॅक हाऊस
या महत्त्वाच्या योजनांसाठी खालील कागदपत्रे सादर करावी लागतात:
| योजना | टप्पा | आवश्यक कागदपत्रे | विशेष लक्ष देण्यासारख्या गोष्टी |
| हरितगृह / शेडनेट | पूर्वसंमतीपूर्वी | १. कोटेशन २. टेस्ट रिपोर्ट (BIS) ३. जिल्हास्तरीय अधिकृत उत्पादक/सेवा पुरवठादाराचे प्रमाणपत्र ४. चतुःसीमा नकाशा ५. हमीपत्र आणि बंधपत्र ६. पाणी तपासणी अहवाल (शासकीय प्रयोगशाळेतून) ७. आधार लिंक बँक पासबुक | BIS टेस्ट रिपोर्ट आणि पाणी तपासणी अहवाल शासनाने मान्यता दिलेल्या संस्थांकडूनच असावा. |
| पूर्वसंमती मिळाल्यावर | १. ३ ते ५ दिवसांचे प्रशिक्षण प्रमाणपत्र २. सेवा पुरवठादाराने द्यावयाचे रु. ५०० च्या स्टॅम्प पेपरवरील हमीपत्र ३. अधिकृत विक्रेत्याचे जीएसटी बिल ४. RTGS पावती | प्रशिक्षण प्रमाणपत्र अपलोड करणे बंधनकारक आहे. | |
| पॅक हाऊस | पूर्वसंमतीपूर्वी | १. बांधणी आणि साहित्य खरेदीचे कोटेशन २. अंदाजपत्रक आणि नकाशा ३. चतुःसीमा नकाशा ४. हमीपत्र आणि बंधपत्र | अंदाजपत्रक व नकाशा व्यवस्थित तयार असावा. |
| पूर्वसंमती मिळाल्यावर | १. अधिकृत विक्रेत्याचे जीएसटी बिल २. RTGS पावती ३. दोन दिवसीय तांत्रिक प्रशिक्षण प्रमाणपत्र (फल-औषधी वनस्पती मंडळाकडील संस्थेमार्फत) | प्रशिक्षण प्रमाणपत्र अपलोड न केल्यास अनुदान थांबेल. |
४. भाऊसाहेब फुंडकर फळबाग लागवड योजना
फळबाग लागवडीसाठी विशेषतः लिंबूवर्गीय फळांसाठी खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
| टप्पा | आवश्यक कागदपत्रे | विशेष सूचना |
| पूर्वसंमतीपूर्वी | १. मनरेगा अंतर्गत अपात्र असल्याबाबतचे प्रमाणपत्र २. संमती पत्र (सामाईक खातेदार असल्यास) ३. लिंबूवर्गीय फळपिकांसाठी माती परीक्षण अहवाल ४. आधार लिंक बँक पासबुक | माती परीक्षण अहवाल लिंबूवर्गीय फळांसाठी आवश्यक आहे. |
| पूर्वसंमती मिळाल्यावर | १. खड्डे खोदल्याचे बिल २. शासकीय मान्यता प्राप्त रोपवाटिकेतून रोपे/कलमे खरेदी बिल ३. रासायनिक/सेंद्रिय खत खरेदी बिल ४. पीक संरक्षण बिल ५. नांग्या भरल्याचे बिल | सर्व खरेदीची बिले अधिकृत व शासकीय नियमानुसार असावी लागतात. |
महत्त्वाचे निष्कर्ष आणि शेतकऱ्यांसाठी सूचना
- कागदपत्रे अपलोड करताना घाई करू नका. प्रत्येक कागदपत्र स्पष्ट (Readable) आणि योग्य फॉरमॅटमध्ये (Size) अपलोड करा.
- अवजारांची खरेदी फक्त महाडीबीटी पोर्टलवर नोंदणीकृत अधिकृत विक्रेत्यांकडूनच करा.
- खरेदी केलेल्या अवजाराची विक्री किमान तीन वर्षांपर्यंत करू नये, हे बंधनकारक आहे.
- महाडीबीटी पोर्टलवर निवड झालेले अनेक लाभार्थी अद्याप कागदपत्रे अपलोड करत नाहीत. वेळेत कागदपत्रे अपलोड करा, अन्यथा पूर्वसंमती आणि अनुदानाचा लाभ मिळणार नाही.
वरील माहितीनुसार कागदपत्रे व्यवस्थित आणि अचूक अपलोड केल्यास, शेतकऱ्यांना कोणत्याही त्रुटीशिवाय कृषी योजनांच्या अनुदानाचा लाभ मिळण्यास मदत होईल.