महाराष्ट्र शासनाने शेती आणि शेतकऱ्यांच्या उन्नतीसाठी ‘महाडीबीटी’ (MahaDBT) या डिजिटल पोर्टलची निर्मिती केली आहे. ‘अर्ज एक, योजना अनेक’ या क्रांतिकारी संकल्पनेवर आधारित हे पोर्टल शेतकऱ्यांना कृषी यांत्रिकीकरण (ट्रॅक्टर, अवजारे), सिंचन सुविधा (ठिबक, तुषार), शेतमाल साठवणूक (कांदा चाळ), संरक्षित शेती (शेडनेट) अशा विविध योजनांचा लाभ एकाच ठिकाणी मिळवून देते.
mahaDBT farmer scheme हजारो शेतकरी या योजनांसाठी अर्ज करतात आणि त्यातून लॉटरी पद्धतीने भाग्यवान लाभार्थ्यांची निवड केली जाते. तुमच्या नावावर लॉटरी लागणे हा अर्ध्याहून अधिक प्रवास पूर्ण झाल्याचा संकेत आहे. परंतु, निवड झाल्यानंतर अनुदानाची रक्कम थेट तुमच्या बँक खात्यात जमा होईपर्यंत एक विशिष्ट आणि अत्यंत महत्त्वाच्या टप्प्यांची प्रक्रिया पूर्ण करावी लागते. यात कुठेही चूक झाल्यास किंवा दिरंगाई झाल्यास अनुदानाला मुकावे लागू शकते.
लॉटरी लागल्यानंतर सर्वात पहिला संकेत: SMS द्वारे सूचना
mahaDBT farmer scheme महाडीबीटी पोर्टलवर सोडत (लॉटरी) जाहीर होताच, निवड झालेल्या शेतकऱ्यांच्या नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांकावर त्वरित एक संदेश (SMS) पाठवला जातो. या संदेशात, तुमची कोणत्या घटकासाठी निवड झाली आहे, याची स्पष्ट माहिती दिलेली असते. हा संदेश मिळाल्यानंतर तुमचा पुढील प्रवासाचा टप्पा सुरू होतो.
अनुदान मिळवण्याची प्रक्रिया: प्रमुख ४ टप्पे
mahaDBT farmer scheme लॉटरी लागल्यापासून अनुदान खात्यात जमा होईपर्यंतची प्रक्रिया खालील चार मुख्य टप्प्यांमध्ये विभागलेली आहे, जी क्रमवार पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
| टप्पा क्रमांक | टप्प्याचे नाव | मुख्य क्रिया |
| टप्पा १ | कागदपत्रे अपलोड करणे | लॉटरीनंतर आवश्यक दस्तऐवज ऑनलाइन अपलोड करणे. |
| टप्पा २ | पूर्वसंमती मिळवणे | कृषी विभागाकडून साहित्य खरेदीसाठी परवानगी घेणे. |
| टप्पा ३ | साहित्य खरेदी आणि बिल अपलोड | पूर्वसंमतीनंतर खरेदी करून GST बिल पोर्टलवर अपलोड करणे. |
| टप्पा ४ | अनुदान प्राप्ती | बिलाची आणि जागेची पडताळणी झाल्यानंतर DBT द्वारे रक्कम जमा होणे. |
टप्पा १: तातडीने कागदपत्रे अपलोड करा
लॉटरी लागल्याचा संदेश मिळाल्यानंतर सर्वात महत्त्वाचे काम म्हणजे आवश्यक कागदपत्रे महाडीबीटी पोर्टलवर तुमच्या लॉगिनमधून अपलोड करणे. यासाठी साधारणतः ७ ते १० दिवसांची मुदत दिली जाते. या मुदतीत प्रक्रिया पूर्ण न केल्यास तुमची निवड रद्द होऊ शकते.
अपलोड करावयाची अत्यावश्यक कागदपत्रे:
- ७/१२ (सातबारा) उतारा: हा उतारा नवीन, अद्ययावत आणि स्पष्ट असावा.
- ८-अ (आठ-अ) उतारा: जमिनीच्या एकूण क्षेत्राची माहिती यासाठी आवश्यक आहे.
- आधार संलग्न बँक पासबुकची प्रत: तुमच्या बँक खात्याचे पासबुक, जे आधार कार्डशी लिंक (DBT Enabled) आहे.
- आधार कार्ड: अर्जदाराचे स्कॅन केलेले आधार कार्ड.
- जातीचा दाखला (लागू असल्यास): अर्जदार अनुसूचित जाती/जमाती प्रवर्गातील असल्यास, सक्षम अधिकाऱ्याने दिलेले प्रमाणपत्र.
- सहधारक संमती पत्र (लागू असल्यास): जमीन सामायिक मालकीची असल्यास, इतर सहधारकांची संमती आवश्यक असते.
- कोटेशन आणि टेस्ट रिपोर्ट: ज्या डिलरकडून वस्तू/अवजार खरेदी करणार आहात, त्यांचे अधिकृत दरपत्रक (कोटेशन) आणि कृषी अवजारांसाठी टेस्ट रिपोर्ट अपलोड करणे अनिवार्य आहे.
सूचना: सर्व कागदपत्रे स्पष्टपणे स्कॅन केलेली असावीत. अस्पष्ट कागदपत्रांमुळे त्रुटी निर्माण होतात आणि अर्जाला विलंब होतो.
टप्पा २: पूर्वसंमती पत्र (Pre-Sanction Letter) मिळवा
तुम्ही अपलोड केलेल्या सर्व कागदपत्रांची पडताळणी कृषी विभागाचे अधिकारी करतात. कागदपत्रे योग्य आणि नियमानुसार आढळल्यास, कृषी विभागाकडून तुम्हाला ‘पूर्वसंमती पत्र’ (Pre-Sanction Letter) जारी केले जाते. हे पत्र तुम्ही महाडीबीटी पोर्टलवर तुमच्या लॉगिनमध्ये जाऊन डाउनलोड करू शकता.
महत्त्वाची दक्षता: पूर्वसंमती पत्र हातात असल्याशिवाय कोणतीही खरेदी करू नये. पूर्वसंमती पत्राची तारीख आणि त्यानंतर केलेली खरेदीच अनुदानासाठी ग्राह्य धरली जाते. या नियमाचे उल्लंघन केल्यास अनुदान मिळणार नाही.
टप्पा ३: खरेदी करा आणि GST बिल अपलोड करा
पूर्वसंमती मिळाल्यानंतर तुम्ही निवडलेल्या वस्तूची (उदा. ट्रॅक्टर, ठिबक संच) अधिकृत डिलरकडून खरेदी करू शकता. खरेदी केल्यानंतर सर्वात महत्त्वाचे दस्तऐवज म्हणजे पक्के जीएसटी बिल (GST Bill).
बिल अपलोड करताना काय काळजी घ्यावी?
- जीएसटी क्रमांक: बिलावर विक्रेत्याचा जीएसटी क्रमांक स्पष्टपणे आणि अचूक नमूद केलेला असावा.
- स्पष्टता: बिलाचा फोटो किंवा स्कॅन पूर्णपणे सुस्पष्ट (Clear and Legible) असावा.
- सही आणि शिक्का: बिलावर विक्रेत्याचा शिक्का आणि विक्रेता व खरेदीदार (शेतकरी) या दोघांच्याही स्वाक्षऱ्या आवश्यक आहेत.
- तपशील: खरेदी केलेल्या वस्तूचे नाव, मॉडेल, किंमत, आणि सर्व तपशील पूर्वसंमती पत्रातील तपशिलांशी जुळणारे असावेत.
हे सर्व निकष पूर्ण करणारे पक्के बिल तुम्हाला महाडीबीटी पोर्टलवर परत लॉगिन करून अपलोड करायचे आहे.
टप्पा ४: अनुदान थेट खात्यात जमा
तुम्ही बिल अपलोड केल्यानंतर कृषी विभागाचे अधिकारी त्याची अंतिम पडताळणी करतात. या पडताळणीमध्ये, तुम्ही खरेदी केलेली वस्तू आणि अपलोड केलेले बिल योग्य आहे की नाही, तसेच गरज वाटल्यास शेतावर प्रत्यक्ष स्थळ तपासणी (Field Verification) केली जाते.
ही संपूर्ण प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर, साधारणपणे ३ ते ६ महिन्यांच्या कालावधीत, तुमच्या अनुदानाची निश्चित केलेली रक्कम डीबीटी (DBT – Direct Benefit Transfer) अर्थात थेट लाभ हस्तांतरण पद्धतीने तुमच्या आधार-संलग्न बँक खात्यात जमा केली
