कृषी क्षेत्रातील हवामान बदलाच्या वाढत्या समस्यांवर मात करण्यासाठी, महाराष्ट्र सरकारने सुरू केलेला ‘नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प’ (PoCRA) चा दुसरा टप्पा, म्हणजेच पोकरा २.०, शेतकऱ्यांसाठी एक मोठी संधी घेऊन आला आहे. या महत्त्वाकांक्षी योजनेमुळे ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला आणि शेतीच्या उत्पादकतेला नवी संजीवनी मिळणार आहे.
पोकरा २.०: हवामान अनुकूल शेतीचा नवा अध्याय
पोकरा (PoCRA – Project on Climate Resilient Agriculture) हा जागतिक बँक आणि महाराष्ट्र शासन यांच्या सहकार्याने सुरू केलेला एक महत्त्वाचा उपक्रम आहे. याचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना हवामान बदलामुळे होणारे नुकसान टाळण्यास सक्षम करणे, पाण्याचा कार्यक्षम वापर करणे, जमिनीचे आरोग्य सुधारणे आणि एकूणच शेतीची उत्पादकता वाढवणे हा आहे.
PoCRA पहिला टप्पा यशस्वी झाल्यानंतर, आता पोकरा २.० मध्ये राज्यातील अधिक गावांचा समावेश करून, तंत्रज्ञान आणि अनुदानाची जोड देत शेतकऱ्यांना सक्षम बनवण्याचे उद्दिष्ट आहे.
शेतकऱ्यांसाठी मोठे फायदे आणि अनुदानाची संधी
PoCRA या योजनेतून शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी आणि आधुनिक तंत्रज्ञान स्वीकारण्यासाठी विविध बाबींवर भरीव अनुदान दिले जाते.
- पाणी व्यवस्थापन (सिंचन सुविधा):
- नवीन विहीर, शेततळे, अस्तरीकरण (Lining).
- आधुनिक सिंचन पद्धती: ठिबक सिंचन आणि तुषार सिंचन प्रणाली.
- शेततळ्यातील पाणी शेतापर्यंत पोहोचवण्यासाठी पाईपलाईनसाठी अर्थसहाय्य.
- आधुनिक शेती यंत्रणा:
- कृषी यांत्रिकीकरण: ट्रॅक्टर, पॉवर टिलर आणि विविध प्रकारची आधुनिक शेती अवजारे खरेदी करण्यासाठी अनुदान.
- कृषी अवजार बँक: गावांमध्ये सामुदायिक वापरासाठी ट्रॅक्टर आणि अवजारांसह कृषी अवजार बँक स्थापन करण्यास प्रोत्साहन.
- उत्पन्न वाढवणारे घटक:
- संरक्षित शेती: शेडनेट आणि पॉलीहाऊस उभारण्यासाठी सर्वात जास्त अनुदान, ज्यामुळे भाजीपाला आणि फुलशेतीचे उत्पादन वाढते.
- फळबाग लागवड: नवीन फळबाग लागवडीसाठी आणि त्यासाठी आवश्यक सिंचन सुविधांसाठी मदत.
- शेतीपूरक उद्योग आणि प्रक्रिया:
- डाळ मिल (Dal Mill) आणि क्लिनिंग युनिट (Cleaning Unit) यांसारखे छोटे शेतमाल प्रक्रिया उद्योग उभारण्यासाठी आर्थिक सहाय्य.
- पूरक व्यवसाय: शेळीपालन, कुक्कुटपालन आणि मधमाशी पालन यांसारख्या उद्योगांसाठी प्रोत्साहन.
पोकरा २.० अंतर्गत समाविष्ट जिल्हे आणि गावे
PoCRA हा प्रकल्प महाराष्ट्रातील सर्व जिल्ह्यांसाठी नसून, दुसऱ्या टप्प्यात एकूण २१ जिल्ह्यांतील अंदाजे ७,००० गावांचा समावेश करण्यात आला आहे.
| विभाग | समाविष्ट जिल्हे |
| मराठवाडा | छत्रपती संभाजीनगर, बीड, जालना, परभणी, धाराशिव, लातूर, नांदेड, हिंगोली |
| विदर्भ | अमरावती, अकोला, वाशिम, यवतमाळ, बुलढाणा, वर्धा, नागपूर, भंडारा, गोंदिया, चंद्रपूर, गडचिरोली |
| खानदेश | जळगाव, नाशिक |
तुमचे गाव पात्र आहे का? त्वरित तपासा!
तुम्ही या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी पात्र आहात की नाही, हे तपासणे अत्यंत सोपे आहे. खालील सोप्या टप्प्यांमध्ये तुम्ही तुमच्या गावाची यादी तपासू शकता:
- अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या: प्रथम mahapocra.gov.in किंवा mahakrishi.in या संकेतस्थळांना भेट द्या.
- ‘आमच्या विषयी’ (About Us) पर्यायावर जा.
- ‘प्रकल्पातील गावे’ (Project Villages) निवडा.
- माहिती भरा: उघडलेल्या नवीन पेजवर तुमचा जिल्हा, उपविभाग (Sub-Division) आणि तालुका निवडा.
- यादी पहा: ‘गावांची यादी’ (List of Villages) बटनावर क्लिक करा. तुमच्या तालुक्यातील योजनेत समाविष्ट असलेल्या सर्व गावांची यादी स्क्रीनवर दिसेल.