मुंबई: नैसर्गिक संकटे आणि अतिवृष्टीमुळे रखडलेल्या सौर कृषी पंप योजनेच्या अंमलबजावणीला आता प्रचंड गती मिळाली आहे. राज्यातील हजारो शेतकऱ्यांसाठी ही अत्यंत आनंदाची आणि दिलासादायक बातमी आहे. महाराष्ट्र शासनाने ‘प्रधानमंत्री कुसुम योजना’ आणि राज्याची महत्त्वाकांक्षी ‘मागेल त्याला सौर कृषी पंप योजना’ या दोन्ही योजनांच्या प्रगतीसाठी निर्णायक पाऊल उचलले आहे. प्रशासनाच्या या जलद निर्णयामुळे आता नोव्हेंबर महिन्यापासून दरमहा तब्बल ३५ हजार सौर कृषी पंप शेतकऱ्यांच्या शेतात बसवण्याचे मोठे उद्दिष्ट निश्चित करण्यात आले आहे.
दिवसा सिंचन, शेतकऱ्यांचे जीवनमान उंचावणार!
Solar update या दोन्ही योजनांचा मुख्य उद्देश राज्यातील शेतकऱ्यांना दिवसा सिंचन करण्यासाठी शाश्वत ऊर्जेचा पर्याय उपलब्ध करून देणे हा आहे. आतापर्यंत ज्या शेतकऱ्यांनी या योजनांसाठी अर्ज करून आपला लाभार्थी हिस्सा (Payment) भरला आहे, त्यांच्यासाठी पंपाची वाट पाहण्याची प्रक्रिया आता लवकरच संपणार आहे.
गेल्या काही दिवसांत नैसर्गिक आपत्ती आणि प्रशासकीय कामांमुळे पंप बसवण्याची प्रक्रिया थांबली होती. मात्र, २९ ऑक्टोबर २०२५ रोजी झालेल्या महत्त्वाच्या आढावा बैठकीत या कामाला तात्काळ गती देण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे.
पैसे भरलेल्या शेतकऱ्यांसाठी पुढील प्रक्रिया (Step-by-Step)
Solar update ज्या शेतकऱ्यांनी महाऊर्जा (MEDA) कडे अर्ज करून पेमेंट केले आहे, त्यांच्यासाठी पुढील प्रक्रिया सुरू झाली आहे. ‘महाऊर्जा’कडून त्यांना पुढील कार्यवाहीसाठी संदेश (SMS) पाठवण्यात येत आहेत:
- स्वयं-सर्वेक्षण (Self-Survey) बंधनकारक: पेमेंट केलेल्या शेतकऱ्यांनी ‘महाऊर्जा’च्या ॲप्लिकेशनद्वारे (Application) स्वतःच्या शेताचे सर्वेक्षण (Self-Survey) लवकरात लवकर पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
- पुरवठादाराची (व्हेंडरची) निवड: सर्वेक्षण पूर्ण होताच, शेतकऱ्यांना त्यांच्या पसंतीच्या पुरवठादाराची (व्हेंडर) निवड करण्याचा पर्याय उपलब्ध होईल.
- पंप बसवण्यास सुरुवात (Installation): व्हेंडर निवडल्यानंतर, प्रत्यक्ष सौर कृषी पंप बसवण्याचे काम वेगाने सुरू केले जाईल.
महत्त्वाची सूचना: ज्या शेतकऱ्यांचे अर्ज ‘मागेल त्याला सौर’ योजनेतून थेट ‘पीएम कुसुम’ योजनेत हस्तांतरित (Transfer) झाले आहेत आणि त्यांनी आधीच पैसे भरले आहेत, त्यांना स्वयं-सर्वेक्षण करण्याची आवश्यकता नाही. ते थेट व्हेंडर निवडीचा पर्याय वापरू शकतात.
मोठे उद्दिष्ट: ३ लाख ७५ हजार पंपांचा संकल्प!
चालू आर्थिक वर्षात (२०२५-२६) राज्य शासनाने कृषी क्षेत्रात मोठी क्रांती घडवून आणण्याच्या उद्देशाने एकूण ३ लाख ७५ हजार सौर कृषी पंप बसवण्याचे महत्त्वाकांक्षी लक्ष्य ठेवले आहे.
- पीएम कुसुम योजना: यातून २ लाख पंप बसवले जातील.
- राज्य सरकारची योजना: यातून १ लाख ७५ हजार पंप बसवण्याचे नियोजन आहे.
या उद्दिष्टाच्या पूर्ततेसाठी प्रशासनाने निविदा प्रक्रिया (Tender Process) देखील युद्धपातळीवर सुरू ठेवली आहे:
- दोन निविदा पूर्ण: प्रत्येकी १ लाख पंपाच्या दोन निविदा प्रक्रिया यशस्वीरित्या पूर्ण झाल्या आहेत.
- तिसरी निविदा सुरू: सध्या १ लाख पंपांसाठी तिसऱ्या निविदेची प्रक्रिया जलदगतीने पूर्ण होत आहे.
ही प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर शेतकऱ्यांना नवीन पुरवठादार (New Vendors) निवडण्याचे अधिक पर्याय उपलब्ध होणार आहेत, ज्यामुळे कामाला आणखी गती मिळेल. या वेगवान कार्यवाहीमुळेच नोव्हेंबर महिन्यापासून दरमहा ३५,००० पंपांची स्थापना शक्य होणार आहे.
शेतकऱ्यांसाठी आवाहन: तत्काळ कार्यवाही करा!
ज्या शेतकऱ्यांना महाऊर्जाकडून पेमेंट करण्यासाठी संदेश (Payment SMS) प्राप्त झाले आहेत, त्यांनी अजिबात विलंब न करता आपला लाभार्थी हिस्सा ऑनलाईन (Online) भरून पुढील प्रक्रिया पूर्ण करावी. पेमेंटनंतर ‘महाऊर्जा’च्या ॲपद्वारे स्वयं-सर्वेक्षण काळजीपूर्वक पूर्ण करणे आवश्यक आहे.
योजनेबाबत कोणतीही अडचण किंवा शंका असल्यास, शेतकरी महावितरणच्या (Mahadiscom) जवळच्या उपविभागीय कार्यालयाशी किंवा टोल-फ्री क्रमांकावर संपर्क साधू शकतात.
शासनाच्या या महत्त्वपूर्ण निर्णयामुळे सिंचन क्षेत्रात मोठी क्रांती होणार आहे. सौर ऊर्जा मिळाल्याने शेतीत उत्पादनात वाढ होईल आणि शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात भर पडेल. रखडलेल्या योजनेला मिळालेली ही ‘महा-गती’ राज्यातील लाखो शेतकऱ्यांसाठी आशेचा नवा किरण आहे.
