उत्कृष्ट जमीन व्यवस्थापन, पाण्याची योग्य उपलब्धता आणि खतांचा नेमका वापर करूनही अनेकदा शेतकऱ्याला हरभऱ्याचे अपेक्षित उत्पादन मिळत नाही. यामागील मुख्य कारण म्हणजे चुकीच्या वाणाची निवड. हरभऱ्याची (Chickpea) पेरणी करण्यापूर्वी जर तुम्ही महाराष्ट्राच्या हवामानाला आणि जमिनीला साजेशा, तसेच अधिक उत्पादन देणाऱ्या वाणाची निवड केली, तर तुमचा नफा नक्कीच वाढेल.
Top 6 seeds याच उद्देशाने, महाराष्ट्रात सर्वाधिक उत्पादन देण्याची क्षमता असलेल्या आणि शेतकऱ्यांमध्ये प्रचलित असलेल्या ‘टॉप ६’ हरभरा वाणांची माहिती आणि त्यांची वैशिष्ट्ये पाहूया, ज्यामुळे तुम्हाला योग्य निर्णय घेता येईल.
प्रमुख वाण आणि त्यांची वैशिष्ट्ये
Top 6 seeds महाराष्ट्रातील शेतीत यशस्वी झालेले आणि उच्च उत्पादन देणारे तीन प्रमुख वाण खालीलप्रमाणे आहेत:
१. जॉकी ९२१८ (Jaki 9218)
- प्रचलन: हा वाण महाराष्ट्रात अत्यंत लोकप्रिय आणि सर्वाधिक प्रचलित आहे.
- कालावधी: हा अधिक कालावधीचा (लांब अवधीचा) वाण आहे. पीक साधारणपणे १०५ ते ११० दिवसांत काढणीसाठी तयार होते.
- उत्पादन क्षमता: भारी जमिनीमध्ये याची उत्पादन क्षमता १२ ते १५ क्विंटल प्रति एकर इतकी दमदार आहे.
- खास वैशिष्ट्ये: हा वाण मर रोगाला (Wilt Disease) कमी बळी पडतो. याचे दाणे टपोरे आणि आकर्षक असल्यामुळे बाजारात याला चांगला भाव मिळतो.
२. विजय (Vijay)
- पेरणीसाठी उपयुक्त: ज्या शेतकऱ्यांची हरभऱ्याची पेरणी उशिरा होते, त्यांच्यासाठी ‘विजय’ वाण एक उत्कृष्ट पर्याय आहे.
- कालावधी: हा वाण कमी कालावधीत तयार होतो. पीक केवळ ९० ते ९५ दिवसांत काढणीसाठी तयार होते.
- उत्पादन क्षमता: कमी कालावधीतही हा वाण १२ ते १५ क्विंटल प्रति एकरपर्यंत चांगले उत्पादन देतो.
- खास वैशिष्ट्ये: हा देखील मर रोगाला कमी बळी पडणारा वाण आहे. याच्या शेंगांमध्ये (घाटे) दोन दाणे (बी) असण्याचे प्रमाण जास्त असते, ज्यामुळे उत्पादन वाढते.
३. दफ्तरी २१ (Daptari 21)
- रोगप्रतिकार: ‘दफ्तरी २१’ वाण त्याच्या उत्कृष्ट मर रोग प्रतिबंधक (Wilt Disease Resistant) क्षमतेमुळे ओळखला जातो.
- प्रचलन: मर रोगाचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता असलेल्या जमिनींसाठी हा वाण अत्यंत फायदेशीर ठरतो आणि महाराष्ट्रात याचे प्रचलन खूप मोठे आहे.
- फायदा: मर रोगाचा धोका कमी झाल्यामुळे पिकाची वाढ निरोगी राहते आणि परिणामी शेतकऱ्याला हमीने चांगले उत्पादन मिळते.